Dạy cún các lệnh huấn luyện cơ bản

Đảo qua một vòng trên mạng mình thấy có rất nhiều trang cả tiếng Anh và tiếng Việt dạy các lệnh cơ bản cho cún, nếu muốn minh họa cụ thể thì có thể lên Youtube. Dưới đây mình cũng xin được viết về mười lệnh cơ bản mà chú cún nào cũng nên biết cho dù là lớn hay nhỏ.

1. Dạy cún biết tên mình

Trước hết bạn hãy chọn cho cún 1 cái tên mình yêu thích, nên chọn tên ngắn gồm 1 đến 2 từ chơi với cún hoặc khi cún ở gần bạn hãy gọi tên cún bằng một giọng rõ ràng và vui vẻ. Nếu cún nhìn bạn hoặc tiến đến gần bạn thì hãy thưởng cho cún. Lặp lại việc này nhiều lần cho đến khi cún có vẻ đã biết tên mình thì bạn có thể thử sang một phòng khác rồi gọi tên cún, nếu cún chạy lại thì lập tức khen và thưởng cho cún thật nhiều. Trong những tuần đầu tiên hãy thường xuyên nhắc tên cún khi bạn đi dạo cùng cún, cho cún ăn hay chơi cùng cún... và đừng quen khen thưởng hậu hĩnh khi cún phản ứng lại với tên của mình. Chẳng mấy chốc cún sẽ biết tên mình ngay thôi.

2. Dạy cún ngồi

Sau khi cún đã biết tên mình, bạn có thể tiến tới dạy cún thực hiện các lệnh cơ bản mà trong đó lệnh "ngồi" mà một lệnh đơn giản nhưng rất quan trọng. Dạy cún ngồi sẽ giúp cún trấn tĩnh khỏi sự quá khích của mình và dần dần hiểu rằng khi bạn đang bận thì cún nên ngồi và đợi.

Để dạy lệnh này, bạn hãy cầm thức ăn trên tay rồi đưa quá tầm đầu của cún, theo phản ứng tự nhiên, cún sẽ ngẩng đầu lên và ngồi xuống, lúc nào bạn hãy thưởng cho cún. Nếu cún vẫn chưa biết phải làm gì thì bạn có thể dùng 1 tay giữ cằm cún còn tay kia ấn nhẹ vào mông để cún ngồi xuống. Sau một vài lần cún đã quen thì bạn thêm khẩu lệnh vào trước khi giơ thức ăn lên cao, khi cún đặt mông xuống sàn thì khen thưởng. 

Hãy thường xuyên ra lệnh này cho cún trong hoạt động thường ngày. Ví dụ trước khi ra khỏi nhà, mình luôn bảo Luna ngồi xuống, mình móc dây vào cổ rồi mới cho đi. Hoặc khi đến giờ ăn thì mình bảo Luna ngồi xuống xong thì mới đặt bát thức ăn xuống cho ăn. Khi khách đến hoặc chủ về, Luna muốn phải ngồi xuống đợi mọi người cởi giày cất đồ xong thì mới được sự quan tâm của người đó... Điều này cũng giúp cún hiểu được mình là chủ, cún muốn có được điều gì đó từ mình thì phải làm gì đó cho mình trước. Phương pháp này có tên NILIF (Nothing in Life is Free)

3. Dạy cún đứng

Khi cún đang ngồi, bạn đưa thức ăn lên ngang tầm mắt cún, có thể dùng tay nâng nhẹ dưới phần bụng để cún hiểu phải đứng lên. Tương tự với lệnh trên, khi cún đã quen với hành động thì bạn bắt đầu thêm khẩu lệnh vào và nhớ khen thưởng thật nhiều khi cún làm đúng.

4. Dạy cún nằm

Khi cún đang ngồi, bạn đặt thức ăn xuống sàn, có thể dùng tay đẩy nhẹ cổ cún xuống thấp để cún hiểu là phải nằm xuống, chỉ khi cún nằm hẳn xuống đất thì bạn hãy thưởng cho cún. Tương tự với lệnh trên, khi cún đã quen với hành động thì bạn bắt đầu thêm khẩu lệnh vào và nhớ khen thưởng thật nhiều khi cún làm đúng.

5. Dạy cún bắt tay

Khi cún đang ngồi, bạn đưa 1 tay lên, có thể dùng tay kia đặt chân trước của cún vào tay mình, khi bạn đã nắm được chân của cún thì hãy thưởng cho cún. Tương tự với lệnh trên, khi cún đã quen với hành động thì bạn bắt đầu thêm khẩu lệnh vào và nhớ khen thưởng thật nhiều khi cún làm đúng. Sau này khi cún đã quen rồi thì ngay cả khi đang nằm cún cũng biết đưa chân trước ra cho bạn nắm. 

6. Dạy cún đến gần

Bạn nên dùng dây xích khi dạy lệnh này. Khi cún đang ngồi, bạn đứng cách cún 1 khoảng ngắn, đưa thức ăn ra trước để cún ngửi thấy và nói khẩu lệnh, có thể kéo dây 1 chút để cún chạy đến. Dần dần bạn tăng khoảng cách lên, không cần dùng dây xích nữa khi thực hiện lệnh này. Đây là một lệnh quan trọng nên bạn hãy thường xuyên sử dụng lệnh này trong hoạt động hàng ngày để cún thật nhớ.

7. Dạy cún ở yên một chỗ

Khi cún đang ngồi, bạn đưa bàn tay ra trước mặt cún kèm khẩu lệnh rồi bước lùi lại 1,2 bước, nếu cún vẫn ngồi yên tại chỗ thì bạn bước lại thưởng cho cún. Dần dần bạn sẽ tăng khoảng cách lên, thay vì dùng cả bàn tay thì chỉ cần dùng 1 ngón tay và tăng thời gian cún ngồi yên. Khi cún đã hoàn toàn quen với lệnh ở yên một chỗ thì bạn có thể thêm khẩu lệnh thả thì cún mới được rời khỏi chỗ đó. 

Mình áp dụng lệnh này vào hoạt động hàng ngày bằng cách mỗi khi chuẩn bị đưa Luna ra ngoài đi dạo, mình sẽ bảo Luna ngồi yên, mình bước ra ngoài trước rồi ra lệnh thả thì Luna mới được bước ra ngoài và tương tự khi mình quay trở vào nhà. Điều này cũng giúp Luna hiểu được mình có ưu thế trước Luna, mình là người đi đầu còn Luna chỉ theo sau theo như Alpha Dog Theory. 

8. Dạy cún đi về chuồng

Bạn đứng trước chuồng của cún rồi ném thức ăn vào trong chuồng cún để cún chạy vào nhặt. Ngay khi cún vào trong chuồng thì hãy khen cún thật nhiều. Tương tự với lệnh trên, khi cún đã quen với hành động thì bạn bắt đầu thêm khẩu lệnh vào và nhớ khen thưởng thật nhiều khi cún làm đúng. Dần dần bạn không cần ném thức ăn vào chuồng trước mà hô khẩu lệnh trước, sau khi cún đã chạy vào chuồng thì hãy thưởng cho cún. 

Với Luna thì mình thường dùng chuồng để cho ăn và cho đi ngủ nên mỗi khi mình bảo Đến giờ ăn/ Đến giờ ngủ rồi Về chuồng thì Luna sẽ tự động chạy vào chuồng. Dần dần mình thậm chí chẳng cần bảo về chuồng mà chỉ cần bảo đến giờ ăn/ ngủ rồi thì Luna đã chạy vào chuồng ngồi rất ngoan. Vì chó hoạt động theo thói quen nên có những khẩu lệnh được thực hiện nhiều lần nó sẽ tự động học được. Và tất nhiên khi mình đi vắng cần nhốt Luna vào chuồng thì chỉ cần mình bảo về chuồng thôi là Luna vẫn hiểu lệnh chứ không hề bị nhầm lẫn gì đâu. 

9. Dạy cún không nhặt

Lệnh này rất quan trọng để khi đi dạo ngoài đường cún không ăn các vật linh tinh ngoài đường. Khi cún đang ngồi, bạn đặt thức ăn hoặc đồ chơi trước mặt cún để cún nhìn thấy rồi đưa ra khẩu lệnh không nhặt. Nếu cún cúi xuống nhặt thì bạn dùng tay che vật đó lại, lặp lại khẩu lệnh rồi bỏ tay ra. Lặp lại đến khi bạn đưa ra khẩu lệnh mà cún không cúi nhặt thì khen thưởng cho cún. Lặp lại thường xuyên để cún không quên, nhất là khi đi dạo ngoài đường. Nếu khi đi dạo, bạn đưa ra lệnh mà cún đã lỡ dùng mồm nhặt thì bạn dừng lại, lấy vật đó ra khỏi mồm cún và nhắc lại khẩu lệnh một lần nữa, sau nhiều lần cún sẽ quen ngay thôi. 

10. Dạy cún thả một vật ra

Bạn đưa cún một đồ chơi yêu thích và nói Cầm lấy. Khi cún ngặm lấy đồ chơi thì bạn dùng tay kia cầm thức ăn đưa ra trước mũi cún và nói Thả ra, khi cún thả đồ chơi ra thì bạn hãy khen thưởng cho cún. 

Một số điều quan trọng khác là với cún còn bé hãy giới hạn thời gian huấn luyện khoảng 5-15p một lần rồi nghỉ, bạn có thể thực hiện nhiều lần trong ngày nếu muốn. Hãy giữ khẩu lệnh ngắn trong khoảng 1-2 từ thôi để cún dễ học, khi nói khẩu lệnh thì phải nói một cách to rõ. Cố gắng áp dụng khẩu lệnh vào các hoạt động thường nhật của cún bởi mục đích của việc huấn luyện cún là để làm cuộc sống của cả bạn và cún dễ thở hơn bởi hai bên có thể hiểu nhau tốt hơn mà. 

Đi chơi sở thú

Hơi lạc đề một tí. Dạo này mùa hè trời nắng đẹp mà lại không quá nóng nên vợ chồng mình và em chồng cùng người yêu, 4 người tung tăng trên chiếc xe đi gần 2 tiếng ô tô đến Vườn bách thú Ranua. Phải công nhận là vườn thú ở đây rất to, mỗi loài động vật có một khu vực sống riêng rất rộng, người ta cố gắng tạo môi trường sao cho thật gần với môi trường sống trong rừng của chúng và hàng rào ngăn cách cũng phải tới 1, 2m để đảm bảo an toàn cho cả người xem và con thú trong đó. Mà thật ra vườn thú này được xây trong khuôn viên một khu rừng nên cảm giác khá thật. Bên trong vườn thú có một số khu vực vui chơi cho trẻ em, lại còn cả 5 chuồng cho cún với nước và thức ăn để khách đến thăm có thể yên tâm tham quan mà không phải lo lắng về cún cưng của mình, đây là điều khiến mình rất hài lòng mặc dù không mang Luna theo.

Mình xin được chia sẻ một số tấm ảnh về những loài động vật mình yêu thích nhất ở đây.

Em gấu bé này rất đáng yêu, rất hiếu động, mình có thể ngắm em ý suốt mà ko chán. Người ta phải tách riêng em gấu bé với 2 em gấu lớn bên kia, chắc sợ mấy em gấu lớn sẽ tranh hết phần thức ăn hoặc đánh nhau với em gấu bé quá. Nhưng thấy em gấu bé cũng không có vẻ buồn phiền nhiều, vẫn tự chơi một mình rất ngoan. Như việc mò mấy củ cà rốt ở cái ao nhỏ kia thôi mà em ý làm cả chục động tác thừa, bù lại mình được xem em ý chơi, vui ơi là vui, yêu ơi là yêu. 

Em gấu to này thì rất kỳ quặc, lúc mình đến đã thấy trèo trên cây, hơn 1 tiếng sau quay lại vẫn thấy trên đó, người ta đến ném thức ăn cho mà cũng ko thèm xuống ăn. Mình đứng chờ em ý phải nửa tiếng để xem em ý leo cây như thế nào mà giỏi vậy, cây cứ thẳng đuột, không có cành bám mấy thế kia mà leo được rõ cao. 

Nhìn gấu thật từ xa trông cũng ko to lắm, so vào hình mới bít ai hơn ai hihi

Em gấu Bắc cực này có điệu cầm thức ăn rất xinh, ko phải ngửa bàn tay lên mà lại cứ úp úp thế kia thì làm sao ầm cho chắc được. Cũng may là có 2 em ở với nhau cũng vui. Trời mùa hè chắc khá nóng với em ý nên 1 em cứ thấy bơi lội dưới ao suốt thôi, em còn lại thì toàn đứng trên đá, chỉ xuống ao khi có thức ăn rồi lại leo lên đá ngửi ngửi không khí như thế kia. 

Xin giới thiệu em này là wolverine nhé, tưởng thế nào chứ bé tí, nhưng đầu gấu lắm, dám săn cả những con to tướng như hươu nai cơ nhé. Mà em này rất giống Luna ở chỗ cũng thích đào hố giấu thức ăn đi, đề phòng những khi cơ nhỡ, động vật thật biết lo xa ghê cơ.

Bộ ba em cú đáng yêu. Trong vườn bách thú có gần chục loại cú khác nhau, có em màu trắng, có em màu nâu, có em to em nhỏ, nhưng em nào cũng có cái mặt tròn tròn bẹt bẹt xinh xinh làm mình muốn mang một em về nhà nuôi quá, không biết Luna sẽ nghĩ sao :D

Cái biển báo này làm mình buồn cười quá, không biết lúc tức giận thì thiên nga nó sẽ làm gì mọi người nhỉ. Mà mình không hiểu, hồ mát lại đầy thức ăn như thế, tại sao thiên nga vẫn nổi giận?

Em bambi ngoài đời là đây. Lúc bé thì có đốm trắng trên người, khi lớn lên đốm trắng lại biến đâu mất, loài vật có nhiều thứ thật kỳ lạ.

Nhảy thử được có bằng em chồn kia thôi hức hức

Mình đang đi thì mấy em bé chạy lại giới thiệu bọn mình vào khu vui chơi này. Mấy em đó chắc chỉ tầm 10 tuổi chứ mấy mà nói năng rất bạo dạn, giới thiệu cách chơi như thật làm mình thấy yêu ghê nên ghé vào chơi cho các em hài lòng. Sau khi chơi hết 4 trò trong đó có trò tô màu và cắt dán này thì mình được tặng 1 cái postcard của Vườn bách thú Ranua này. Chỉ là một hành động rất nhỏ nhưng khiến khách ghé thăm cực kỳ hài lòng khi ra về. 

Kỷ niệm 5 tháng nuôi Luna

Chà quanh đi quẩn lại mà Luna đã ở với vợ chồng mình được 5 tháng rồi, 5 tháng nghe có vẻ ngắn ngủi nhưng mình cảm giác như đã nuôi Luna từ lâu lắm rồi ý vì ngày càng thấy gắn bó và yêu Luna nhiều hơn. Nhiều khi đọc tin về những người nuôi cún được 1 thời gian rồi bán đi cho người khác vì lý do bận không chăm sóc được này nọ, mình chả hiểu người ta nghĩ gì nữa. Trước khi nuôi cún là phải xác định sẽ phải dành được thời gian trong mười mấy năm tới củacuộc đời mình cho chú cún đó thì hãy mua, cún nó là một vật thể sống, có cảm xúc đàng hoàng chứ có phải đồ vật đâu mà thích lên thì mua, chán rồi thì bán đi như thế chứ. Buồn cho những người như vậy. Thôi dù sao đó cũng là chuyện của người ta, mình cứ lo chăm sóc Luna cho thật tốt đi đã. Nhân dịp kỷ niệm 5 tháng nuôi Luna, mình sẽ điểm lại những điểm tốt và không tốt của việc có một chú cún trong nhà nào.

Trước hết là điểm tốt đã vì càng ngày mình càng thấy nhận nuôi Luna là một trong những quyết định tuyệt vời nhất trong cuộc đời mình. Mỗi ngày nhìn thấy nụ cười rạng rỡ, những tư thế ngủ đáng yêu và thỉnh thoảng là những hành động ngốc nghếch khác của Luna đều khiến mình thấy cuộc đời tươi sáng và bớt nhàm chán hơn một chút. Rồi những khi về nhà, thấy Luna mừng rỡ chạy ra đón, quấn quýt bên chân kêu ư ử, cảm thấy mình thật đặc biệt, thật quan trọng biết bao nhiêu. Mà quả đúng là vậy vì trong cuộc đời mình vẫn còn rất nhiều người khác mình quan tâm và yêu quý nhưng với Luna thì vợ chồng mình là duy nhất. 

Tiếp nữa là niềm tự hào mỗi khi dạy thành công cho Luna những trò nho nhỏ. Chẳng hạn một trong những điều mà mọi người đến chơi nhà mình đều rất thích ở Luna là việc Luna biết rung chuông khi muốn đi ra ngoài. Mà trò này rất hữu ích khi Luna bị tiêu chảy nhé, nhờ có chiếc chuông nhỏ mà Luna không ị bậy ra nhà, bố mẹ đỡ mất công dọn dẹp. 

Tất nhiên bên cạnh đó vẫn có những lúc Luna làm bọn mình phát điên lên. Gần đây nhất là việc bọn mình để túi đựng máy ảnh ở trên nóc chuồng rồi đi ra ngoài, Luna ở nhà buồn chán thế nào mà gặm đứt quai túi, làm máy ảnh rơi từ trên nóc chuồng xuống đất, may mà không làm sao. Mặc dù biết là do lỗi của bọn mình bất cẩn nhưng vẫn tức và xót của haiz haiz. Rồi những tuần đầu tiên nuôi Luna thì quả là địa ngục. Mặc dù hồi đó Luna còn bé rất đáng yêu nhưng nhu cầu đi vệ sinh thì cũng rất cao làm bọn mình phải thức dậy vài lần trong đêm để cho đi vệ sinh kẻo Luna sẽ bậy ra chuồng. Rồi Luna còn tè bậy trong nhà vài lần mỗi ngày nữa làm bọn mình tha hồ dọn dẹp. 

Hơn nữa do Luna còn bé nên tính tình rất hiếu động, đi ra ngoài đường thấy bạn cún khác là cứ nhặng xị cả lên đòi chơi cùng. Khách đến nhà chơi thì mừng rỡ quá mà nhảy cả lên người ta rồi thỉnh thoảng sủa ầm ĩ. Điều này bố mẹ đang cố gắng rất nhiều để cải thiện, nhưng theo tham khảo của mọi người thì chắc phải lớn lên Luna mới điềm tĩnh hơn được. 

Ngoài ra, mẹ thì đã chịu vài cú cắn càn từ Luna thuở còn bất trị. Mới tuần trước thôi, đi xe đạp cùng Luna đang ngon lành thì Luna chạy 1 phát từ phải sang trái làm xe đổ, mẹ ngã sóng soài trên đường, chân cẳng được vài vết rách giờ vẫn chưa lành hết. Điều an ủi duy nhất lúc đó là Luna không chạy tiếp mà quay lại quanh quẩn bên mẹ xem có sao không, rồi khi có người bên đường đến hỏi thăm mẹ thì Luna vẫn không thèm quan tâm đến người ta mà chỉ đến mẹ thôi (bình thường là Luna thích người lạ lắm). Mà sau cú ngã đó của mẹ, Luna trên đường về nhà chỉ ngoan ngoãn im lặng đi bên cạnh mẹ, không mải ngửi cỏ bên đường nữa. Đó chỉ là một ví dụ khiến mình thấy đúng là loài chó có thể cảm nhận được cảm xúc của con người thật. Thỉnh thoảng có những lúc mình tức giận vì một điều gì đó thì dường như Luna cũng cảm nhận được vì lúc đó Luna không chơi đồ chơi gì cả mà chỉ đi quanh quanh bên mình im lặng, khiến mình thấy tội quá, lại ra xoa đầu Luna bảo không sao đâu. 

Nói chung thì những điểm không tốt của Luna chỉ là do chưa được giáo dục đầy đủ thôi. Chính vì vậy mình luôn nghĩ nuôi chó chỉ vất vả khoảng 1 năm đầu tiên để dạy dỗ và huấn luyện, khi đã vào nếp rồi thì từ những năm sau đó sẽ rất nhàn vì chỉ còn toàn điểm tốt thôi mà. Thế nên mình rất khuyến khích mọi người nuôi chó nếu có thể đảm bảo thời gian và sự quan tâm nhất định bởi chó là một thành viên tích cực trong gia đình chứ không chỉ đơn giản là một con vật đâu nhé.