Wednesday, September 24, 2014

Tiêu chuẩn dành cho Samoyed

Ban đầu khi nhận nuôi Luna, vợ chồng mình chưa từng nghĩ sẽ tham gia các dog show. Nhưng sau khi nuôi một thời gian thì mình lại muốn thử cho Luna tham gia dog show để được ban giám khảo đánh giá xem ngoại hình của Luna như thế nào. Khi tìm một vòng trên mạng về các tiêu chuẩn ngoại hình cơ bản dành cho Samoyed, mình đã tìm được một tài liệu rất hay, xin được dịch ra tiếng Việt để mọi người tiện tham khảo.

1. Ngoại hình chung:

Về cơ bản thì Samoyed là giống chó lao động nên có ngoại hình khỏe mạnh, năng động và duyên dáng. Do Samoyed sinh sống và làm việc tại khu vực khí hậu lạnh giá nên có bộ lông dày và kháng cự tốt với thời tiết. Lưng của Samoyed không quá dài bởi nếu lưng yếu sẽ khiến Samoyed không thể hoàn thành tốt công việc, tuy nhiên sở hữu một thân hình mập và chắc như giống chó Chow cũng khiến Samoyed bị bất lợi trong công việc kéo xe. Người lai tạo chó nên cố gắng tạo ra Samoyed với thân hình vừa phải, không quá dài nhưng đủ cơ bắp và dẻo dai với phần ngực sâu, sườn cong, cổ khỏe, phần thắt lưng thẳng và khỏe. Cả chó đực và chó cái đều toát lên sức chịu đựng dẻo dai mà không bị thô.

Một con chó trưởng thành có chiều cao khoảng 53.5 cm tính từ vai xuống đất. Do chiều sâu cửa ngực nên chân có độ dài vừa phải. Chân sau phát triển khỏe mạnh, đầu gối và khuỷu chân có thể gập được thoải mái.

Khỏe mạnh, năng động và duyên dáng là những đặc điểm cơ bản của Samoyed mà mọi người lai tạo chó và ban giám khảo nên cân nhắc khi đánh giá chó. Sự khỏe mạnh đến từ bộ xương và cơ bắp nhưng cũng phải đi kèm với sự duyên dáng khi di chuyển. Một Samoyed điển hình hiếm khi đứng yên mà luôn sẵn sàng hành động khi cần thiết.

2. Tính cách 

Samoyed là giống chó thông minh, lanh lẹ, hiếu động và trên hết là luôn dành tình cảm cho con người nói chung. 

Do sống cùng trong lều với người Samoyed trong nhiều thế kỷ nên chó Samoyed có mối quan hệ tuyệt vời với con người. Chúng thông minh và độc lập, cho đi và hy vọng nhận lại tình cảm từ con người. Thiếu vắng sự tiếp xúc với con người là không thể chấp nhận được với giống chó này vì vậy chúng cần được giữ vui vẻ trong chuồng, cần được sự chú ý thường nhật và thỉnh thoảng là tiếp xúc thật lâu với con người. Nếu được dạy dỗ tử tế khi còn nhỏ thì khi lớn lên Samoyed sẽ rất hiếm khi trở nên nóng tính. 

3. Đầu và sọ

Samoyed có đầu hình cái nêm với hộp sọ phẳng và rộng, mõm có độ dài trung bình, mặt nhọn nhưng không có sắc cạnh, môi màu đen, phần lông trước tai ngắn và mượt, mũi màu đen là đẹp hơn cả nhưng có thể có màu nâu hoặc sáng hơn, hàm khỏe.

Đầu đẹp với tỷ lệ cân bằng và nụ cười điển hình ở Samoyed.
4. Mắt

Mắt hình hạnh nhân, màu nâu đến nâu đậm, cách xa nhau vừa phải, ánh lên vẻ lanh lợi và thông minh. Viền mắt màu đen và không bị đứt đoạn. Hai mắt cách xa nhau sao cho đầu nhọn của mắt nằm trên cùng dường thẳng với tai, điều này có thể dễ dàng nhận thấy ở chó con. Độ rộng giữa hai mắt là cần thiết để cân bằng độ rộng của sọ và đảm bảo tỷ lệ cho đầu. Cần nhớ rằng mắt tối màu ở chó con có thể sẽ thay đổi khi được khoảng 2 tuổi để đạt được sắc nâu cần có.

Mắt hình hạnh nhân và cách xa nhau vừa phải
5. Tai

Tai dày, không có quá dài, hình tam giác, hơi tròn ở đầu tai, nằm cách xa nhau vừa phải và phần trong tai được che phủ bởi lông. Tai ở chó trưởng thành sẽ hoàn toàn dựng đứng lên. 

Hình trên bên trái: Đầu và tai đúng chuẩn
Hình trên bên phải: Tai quá dài và nhọn
Hình dưới bên trái: Hình dáng của tai chưa đúng
Hình dưới bên phải: Tai quá xa nhau

6. Mồm

Răng ở hàm trên sẽ đan chéo vào răng ở hàm dưới một cách chính xác, như vậy gọi là scissor bite. Để xác định răng mọc có đúng không, bạn chỉ cần lật phần môi ngay dưới mũi. Giống như lưỡi kéo đan vào nhau một cách chính xác, hàm răng trên và dưới của chó cũng nên đan xen vào nhau như vậy.

Hình bên trái: Hàm răng đúng với hình kéo
Hình ở giữa: Hàm trên bị lệch ra ngoài so với hàm dưới
Hình bên phải: Hàm dưới bị lệch ra ngoài so với hàm trên

7. Cổ

Cổ cong, khỏe và không quá ngắn.

8. Cẳng chân trước

Chân thẳng và cơ bắp với bộ xương khỏe. Nhìn từ phía trước, nếu ngực phát triển tốt thì hai chân sẽ cách xa nhau vừa phải, khi di chuyển hai chân sẽ tiến về phía trước chứ không bị chệch ra ngoài. Khi đứng, hai chân trước phải song song với nhau. Xương tốt là rất cần thiết, có hình tròn và phù hợp với kích thước của chó. Chân có độ dài vừa phải, tạo ngoại hình cân bằng. Chân quá dài hoặc quá ngắn sẽ làm ảnh hưởng tới khả năng lao động của chó, tuy nhiên chân dài thì tốt hơn là chân ngắn.


Chân trước đúng - ngực có độ rộng vừa phải và hai chân song song
8. Mình

Lưng có độ dài vừa phải, rộng và cơ bắp. Ngực rộng, xương sườn sâu tạo nhiều chỗ cho tim và phổi. Do là giống chó biết săn mồi, chăn dắt và kéo xe nên cơ thể sẽ không đạt được sức khỏe cần thiết nếu chó quá cân bởi con chó quá cân sẽ sớm trở nên vô dụng.

9. Cẳng chân sau

Hai chân sau rất cơ bắp, đầu gối có thể gập dễ dàng, không bị dáng chân bò. Đầu gối tạo thành góc 45 độ so với mặt đất. Có thể dễ dàng nhận thất khớp đầu gối lỏng lẻo ở chó khi di chuyển bởi nó khiến chó di chuyển không được nhanh nhẹn và tự nhiên.

Hình bên trái: đầu gối hơi gập
Hình giữa: Đầu gối thẳng
Hình bên trái: Dáng chân bò
Hình bên trái: Cẳng chân sau đúng và dáng đi từ đằng sau:
Hình ở giữa: Hai chân quá gần nhau
Hình bên phải: Hai chân quá xa nhau
10. Chân

Chân dài, hơi phẳng và hơi duỗi ra. Chân trước không dài bằng chân sau nhưng có cổ chân đệm nối giữa cẳng chân và chân. Đối với chó được luyện tập thể dục, cổ chân tạo thành góc 60-70 độ so với mặt đất. Bàn chân được đệm bởi lông, đây là một đặc điểm nổi bật ở Samoyed. 

Hình trên bên trái: Chân đúng, chân dài và hơi duỗi ra
Hình trên bên phải: Đệm quá mỏng
Hình dưới bên trái: Chân mèo
Hình dưới bên phải: Ngón chân bị tõe
11. Đuôi

Đuôi dài và dầy, nằm ở trên lưng khi đề phòng, đôi khi buông thõng xuống khi thư giãn. Một chiếc đuôi đẹp là chiếc đuôi có lông dài và dày, nằm gần trên lưng và buông về một bên. 

Hình trên bên trái: Đuôi đúng
Hình trên ở giữa: Đuôi cuộn quá chặt
Hình trên bên phải: Đuôi cuộn hai lần
Hình dưới bên trái: Đuôi vồng lên quá cao
Hình dưới ở giữa: Đuôi thẳng đứng
Hình dưới bên phải: Đuôi cuộn chưa đủ

12. Bước đi

Samoyed nên di chuyển một cách nhanh nhẹn và khỏe mạnh, thể hiện sức mạnh và sự thanh lịch. Dáng đi là một yếu tố không dễ đánh giá và cần thời gian quan sát dài. Sức mạnh đến từ hai chân sau và tạo ra cảm giác khi di chuyển, con chó đang cố đẩy vật gì đó về đằng sau. Dáng đi đông không chỉ đơn giản là việc di chuyển dễ dàng. Khi nhìn từ đằng sau, hai chân sau phải di chuyển theo đường thẳng kéo dài từ hông mà không được sai lệch. Bất kỳ cử động đánh hông từ trái sang phải khi nhìn từ đằng sau đều thể hiện hông hoặc cơ bắp yếu. Sự thanh lịch được thể hiện rõ nhất khi nhìn từ hai bên khi chó bước đi, toàn bộ cơ thể đều thẳng và chuyển động trông dễ dàng, gọn gàng và nằm trong tầm kiểm soát.


Hình 1: Bước đi đúng nhìn từ trước
Hình 2: Hai chân bước quá rộng, giống ngựa
Hình 3: Hai chân bước quá gần nhau

13. Bộ lông

Cơ thể được bao phủ với lớp lông dưới dày, rậm, mềm và ngắn cùng lớp lông thô hơn mọc xen kẽ tạo thành lớp lông ngoài. Lớp lông ngoài nên thẳng đứng và không bị xoăn.

Bộ lông kép là một đặc điểm quan trọng ở Samoyed nhưng chó đực thường có bộ lông ngoài dài hơn chó cái. tuy nhiên chó cái không nên chỉ có một bộ lông dầy duy nhất. Bộ lông dài của chó không nên quá dài, nên hơi cứng và thẳng đứng, với chó cái có thể mềm hơn một chút.

14. Màu sắc

Samoyed có màu trắng tinh, trắng kem và màu bánh quy mặc dù màu trắng tinh là phổ biến nhất. Rất nhiều con chó lông bắt đầu ngả màu bánh quy khi về già. Tai chó thường là nơi hay có màu bánh quy nhất. Một số con chó có thể có những đốm màu nhỏ trên mặt và điều này là hoàn toàn chấp nhận được. Khi đưa ra ánh nắng có thể thấy lông hơi lấp lánh. 

15. Kích thước

Chó đực cao từ 51 - 56 cm tính từ vai.
Chó cái cao từ 46 - 51 cm tính từ vai.
Trọng lượng phù hợp với kích thước.

 Nguồn: Australian National Kennel Council

Wednesday, September 10, 2014

Đừng mua Samoyed

Thỉnh thoảng dạo một vòng Internet lại thấy có những bài viết rất hay về loài chó và Samoyed, ví dụ như bài Don't buy a Sam này chẳng hạn. Mình dịch ra để mọi người tiện nghiên cứu và suy ngẫm trước khi mua Samoyed hay bất kỳ loài chó nào bởi mỗi loài chó lại có những đặc điểm và nhu cầu khác nhau mà một số người thấy thú vị, một số thấy ghét còn số khác lại không thể chấp nhận được. 

Đừng mua Samoyed nếu bạn "chủ yếu" bị hấp dẫn bởi ngoại hình của nó

Ngoại hình của những chú Samoyed mà bạn nhìn thấy ở các dog show là sản phẩm của hàng giờ tắm rửa và chải chuốt. Vẻ đẹp nhân tạo đó sẽ nhanh chóng biến mất chỉ sau vài phút tự do đi dạo trên cánh đồng hay trong mưa. Ngoại hình tự nhiên của Samoyed là một chú chó trang trại to lớn, xù xì với một ít bụi bẩn và cỏ dại bám vào lông. Vẻ đẹp thật sự của Samoyed nằm ở tính cách chứ không phải ngoại hình. Ngoại hình của một số giống chó lông dài và đa số giống chó lông ngắn ít phụ thuộc vào việc chải chuốt hơn ngoại hình của Samoyed.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không sẵn sàng chia sẻ căn nhà và cuộc sống của mình

Samoyed được tạo ra để chia sẻ công việc trong gia đình (săn bắn, chăn gia súc, kéo xe...) và dành phần lớn thời gian làm việc cùng gia đình. Chúng thích được kết thân và muốn ở bên cạnh bạn mọi lúc mọi nơi. Chúng cảm thấy hạn phúc nhất khi được sống cùng nhà với bạn và đi cùng bạn mỗi khi bạn ra ngoài. Mặc dùng chúng có thể chấp nhận ở nhà một mình (tốt nhất là với cửa dành riêng cho chó để chúng có thể ra ngoài sân vườn có hàng rào) nhưng không nên bắt chúng chỉ được ở sân sau hay trong chuồng. Chó con không được sống cùng nhà sẽ có khả năng khó gần, ương bướng và bất mãn khi lớn lên. Chúng có thể tạo ra những thói tiêu khiển như đào bới hoặc sủa khiến bạn và hàng xóm phiền lòng. Chú trường thành không được sống cùng nhà cũng sẽ cảm thấy bất hạnh. Nếu bạn không muốn chó đồng hành với mình càng nhiều tốt, không thích chó ngủ trong phòng của bạn vào ban đêm và chia sẻ phần lớn các hoạt động ban ngày của bạn với chúng thì bạn nên chọn một loại chó ít có xu hướng đòi hỏi sự đồng hành của con người. Tương tự nếu công việc hoặc các nghĩa vụ khác của bạn khiến bạn không thể dành nhiều thời gian cho chó thì bạn cũng nên chọn loại chó khác. Không loài chó nào sẽ cảm thấy thật sự hạnh phúc nếu thiếu vắng sự đồng hành của con người, tuy nhiên chó săn sẽ dễ chấp nhận việc ở trong chuồng miễn sao đàn chó có ít nhất 2 thành viên. Một sự lựa chọn tốt hơn cho bạn là mèo bởi bản tính của chúng là thích cô độc.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không có ý định huấn luyện chó

Các huấn luyện cơ bản trong gia đình và huấn luyện phục tùnglà bắt buộc đối với Samoyed. Tối thiểu bạn phải dạy chúng biết thực hiện các lệnh tới, nằm, đứng im và đi bên cạnh bạn khi có xích hoặc không có xích bất kể có cám dỗ gì. Bạn cũng phải dạy chúng tuân theo các quy định trong nhà, chẳng hạn như chúng có được phép trèo lên bàn ghế hay không, chúng có được xin ăn ở bàn hay không? Không quan trọng bạn cho phép hoặc cấm chúng làm gì nhưng điều quan trọng là bạn chứ không phải chó đưa ra những quy định này và bạn phải bắt chó tuân theo các quy định một cách nhất quán. Bạn nên tham gia một khóa học phục tùng tại địa phương với chuyên gia huấn luyện và thực hiện tại nhà khoảng 20 phút mỗi ngày. Khi chó đã học các lệnh cơ bản thì bạn phải đưa chúng vào các hoạt động thường ngày bằng cách sử dụng một cách thích hợp và bắt tuân lệnh một cách nhất quán. Chó con rất dễ huấn luyện, chúng thích làm bạn hài lòng, thông minh, bình tĩnh và có sự tập trung tương đối tốt. Một khi Samoyed đã học được điều gì thì chúng nhớ rất lâu. Chú cún Samoyed nhỏ bé đáng yêu của bạn sẽ nhanh chóng trở thành một chú chó to lớn và khỏe mạnh. Nếu chúng lớn lên và tôn trọng bạn cũng như các quy định của bạn thì toàn bộ sức mạnh về thể chất và tinh thần của chúng sẽ hoàn toàn dành cho bạn. Nhưng nếu chúng lớn lên mà không có quy tắc hay sự hướng dẫn từ bạn thì chắc chắn chúng sẽ tự đặt ra quy tắc và dùng toàn sức mạnh thể chất và tinh thần để đối phó với các nhu cầu và mong muốn của bạn. Chẳng hạn chúng kéo bạn trên đường khi tham gia cuộc thi kéo xe, chúng lấy đồ ăn trên bàn hoặc cấm khách của bạn bước vào ngôi nhà "của chúng". Bạn không thể giao việc huấn luyện cho người khác, chẳng hạn như gửi chó tới các trường huấn luyện bởi sự tôn trọng và tuân lệnh là mối quan hệ cá nhân giữa chó và người thực hiện việc huấn luyện. Mặc dù bạn muốn có sự giúp đỡ người chuyên gia huấn luyện nhưng bản thân bạn cũng phải huấn luyện chú Samoyed của mình. Mỗi khi học xong một bài thì toàn bộ thành viên trong gia đình (trừ trẻ con) đều phải huấn luyện chó để đảm bảo chúng tuân lệnh cả những người khác trong gia đình. Nếu bạn không định giáo dục chó của mình, đặc biệt là khi còn nhỏ thì bạn nên nuôi một loại chó vừa nhỏ và thích phục tùng.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không có khả năng lãnh đạo (tự khẳng định bản thân)

Loài chó không tin vào bình đẳng xã hội. Chúng sống trong hệ thống phân cấp xã hội dưới sự dẫn dắt của chó đầu đàn (alpha). Chó đầu đàn thường nhân từ, tình cảm và không bắt nạt kẻ dưới nhưng trong suy nghĩ của chúng và đàn chó thì đó là thủ lĩnh, là người đặt ra quy tắc. Cho dù bạn nuôi loại chó gì thì nếu bạn không nhận vĩ trí thủ lĩnh thì chẳng mấy chốc  chó của bạn sẽ nhận lấy vị trí đó, dẫn tới các hậu quả khó chịu. Giống như một chú chó không được huấn luyện, chó đầu đàn đặt ra luật lệ riêng và bắt các thành viên khác phải tuân lệnh bằng tư thế thống trị và cái nhìn chăm chăm, tiếp theo đó là gầm gừ và đánh ngã hoặc cắn. Mỗi loài chó khác nhau lại có xu hướng thống trị khác nhau và mỗi con chó khác nhau trong cùng một loại lại có tính cách khác nhau đáng kể. Bạn không nhất thiết phải trở thành lính thủy đánh bộ nhưng bạn phải có được sự bình tĩnh, tự tin và tự khẳng định của một bậc phụ huynh thành công ("Bởi mẹ là mẹ của con, thế thôi) hoặc của một giáo viên thành công. Nếu bạn nghĩ bạn có thể gặp khó khăn trong việc bình tĩnh và tự tin để thực hiện vai trò lãnh đạo thì bạn nên chọn một giống chó nổi tiếng thích ở dưới trong hệ thống phân cấp xã hội như Golden Retriever hoặc Shetland Sheepdog và hãy đề nghị người bán chọn cho bạn một chú cún có khuynh hướng dễ bảo nhất trong đàn. Nếu ý tưởng về việc "làm chủ" khiến bạn thấy sợ thì đừng nuôi chó. Mèo, cá hay chuột hamster không mong đợi sự lãnh đạo từ bạn. Sự lãnh đạo và huấn luyện phải đi đôi với nhau, khả năng lãnh đạo cho phép bạn huấn luyện chú chó của bạn và việc được bạn huấn luyện sẽ củng cố nhận thức coi bạn làm alpha từ chú chó của bạn.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không trân trọng một người bạn đồng hành thoải mái và sự yêu mến nhẹ nhàng

Khi Samoyed trở nên gắn bó và cống hiến cho gia đình riêng của mình thì chúng không công khai thể hiện tình cảm. Một số rất kín đáo, số khác thì cởi mở hơn nhưng rất ít chó Samoyed trưởng thành thể hiện cảm xúc một cách hồ hởi. Chúng thích ở gần bạn, chẳng hạn như trong cùng một phòng, tốt nhất là trên một tấm đệm ở góc phòng hoặc dưới chân bàn để bạn có người bên cạnh. Chúng thích trò chuyện, vuốt ve và âu yếm khi bạn sẵn sàng nhưng chúng không quá vồ vập đòi hỏi sự chú ý từ bạn. Chúng rất nhạy cảm với những người chúng yêu quý: khi bạn vui vẻ, tự hào, tức giận hoặc đau buồn, Samoyed sẽ lập tức nhận thức được và tin rằng mình là nguyên nhân. Mối quan hệ rất sâu sắc và tinh tế giữa hai người trưởng thành với nhau nhưng không hề thiếu sự vui đùa. Đương nhiên khi là chó con thì chúng sẽ tự lập hơn, thích vui chơi hơn và thể hiện cảm xúc nhiều hơn. 

Đừng mua Samoyed nếu bạn là người tỉ mỉ với căn nhà của mình

Bộ lông kép dày sụ của Samoyed cộng với việc yêu thích đào bới trong nước và bùn sẽ biến chúng trở thành người vận chuyển bùn đất tích cực vào nhà của bạn, trên sàn, trên thảm  và có thể là trên đồ đạc và quần áo của bạn. Một chú Samoyed chỉ sau vài phút ngoài trời mưa có thể biến căn nhà ngay lập tức trở nên bụi bẩn. Ngực của Samoyed sẽ thấm nước mỗi khi chúng uống nước và nước sẽ nhỏ giọt khắp sàn nhà bạn hay thấm vào quần áo của bạn. Samoyed rụng lông theo mùa và vào mùa xuân, chúng có thể dễ dàng làm đầy túi rác của bạn bằng các cụm lông sau mỗi lần chải hoặc làm tắc máy hút bụi nếu lông rụng ra sàn. Ý tôi không phải là bạn phải là người lười biếng hay nhếch nhác thì mới sống hạnh phúc với Samoyed mà bạn phải hiểu rằng việc có chó bên cạnh quan trọng hơn sự ngăn nắp, gọn gàng và bạn phải cảm thấy thoải mái với một căn nhà ít sạch sẽ. Mặc dù chó, cũng giống như trẻ con sẽ khiến căn nhà trở nên bừa bộn hơn nhưng các giống chó khác ngoài Samoyed sẽ mang tới ít rắc rối hơn trong vấn đề này. Basenji có lẽ là giống chó sạch sẽ nhất bởi thói quen giống loài mèo nhưng mèo vẫn sạch hơn và cá vàng thì hầu như không bao giờ làm bẩn nhà.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không thể chịu được việc chó sủa

Phần lớn người nuôi Samoyed đều không ưa chó sủa nhưng đây là một phần không thể thiếu của Samoyed, việc không thích sẽ dần chuyển thành lãnh đạm hoặc làm chó không sủa được bằng cách nhờ bác sỹ thú ý thực hiện một vài tiểu phẫu.

Đừng mua Samoyed nếu bạn không thích thường xuyên phải chải lông

Bộ lông kép trắng dày đòi hỏi phải chải chuốt thường xuyên, không chỉ để Samoyed trông đẹp hơn mà còn đảm bảo sức khỏe của bộ da bên dưới, cũng như để phát hiện ra các loài ve bọ hay các loài ký sinh nguy hiểm khác. Để chải lông bạn phải dành ít nhất 10-15 phút một ngày (chẳng hạn như khi nghe nhạc hoặc xem TV) cứ 2 ngày 1 lần hoặc nửa giờ mỗi lần và 2 lần 1 tuần. Đương nhiên vào mùa ký sinh phát triển thì bạn cần dành nhiều thời gian hơn. Chải lông không đòi hỏi nhiều kỹ năng mà đòi hỏi nhiều thời gian và sự đều đặn. Rất nhiều loại chó khác ít đòi hỏi phải chải lông hơn như các loài lông ngắn.